پایگاه خبری تحلیلی دیوانگاه15:29 - 1404/02/08

حذف دلار دستور کار امروز بریکس

در سایه تنش‌های اقتصادی جهانی و جنگ تجاری آمریکا، وزرای خارجه کشورهای عضو بریکس امروز در ریودوژانیرو گرد هم آمدند تا درباره کاهش وابستگی به دلار و تقویت تجارت چندجانبه به بحث و مشورت بپردازند.

به گزارش دیوانگاه به نقل از  فارس؛ نشست وزرای خارجه کشورهای عضو گروه بریکس امروز دوشنبه در شهر ریودوژانیرو برزیل آغاز شد؛ نشستی که در سایه تنش‌های فزاینده اقتصادی و جنگ تجاری گسترده‌ای که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، علیه اقتصادهای جهان به ویژه چین به راه انداخته، برگزار می‌شود.وزرای خارجه بریکس تلاش دارند با اتخاذ مواضعی قوی، از نظام تجارت چندجانبه و اصول حاکم بر تجارت آزاد دفاع کنند.

دفاع از نظام تجارت چندجانبه

ماوریسیو لریو، مذاکره‌کننده ارشد برزیلی، اعلام کرد که وزرا در حال تدوین بیانیه‌ای هستند که بر محوریت و اهمیت نظام تجارت چندجانبه تاکید داشته و صراحتاً اقدامات یکجانبه از هر طرفی را محکوم می‌کند.گروه بریکس با نمایندگی از حدود نیمی از جمعیت جهان و ۳۹ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی، نقشی محوری در حفظ ثبات و تعادل اقتصاد جهانی ایفا می‌کند.بر اساس اعلام مقامات برزیلی، این گروه قصد دارد جایگاه خود را به عنوان مدافع تجارت مبتنی بر قواعد تثبیت کرده و در برابر رویکردهای یکجانبه و حمایت‌گرایانه‌ای که تهدیدی برای اقتصاد جهانی محسوب می‌شوند، ایستادگی کند.تعرفه‌های تجاری ترامپ و پاسخ چیناز زمان بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در ژانویه گذشته، وی تعرفه‌های گمرکی ۱۰ درصدی بر اکثر شرکای تجاری آمریکا اعمال کرده و در اقدامی تهاجمی‌تر، تعرفه‌های جداگانه‌ای با نرخ ۱۴۵ درصد بر بخش عمده‌ای از محصولات وارداتی چین وضع کرده است.در واکنش به این اقدامات، دولت چین نیز به صورت متقابل تعرفه‌های اضافی ۱۲۵ درصدی بر کالاهای آمریکایی اعمال کرده است؛ وضعیتی که به تشدید بحران تجاری میان دو قدرت اقتصادی جهان انجامیده است.این جنگ تجاری بر پیش‌بینی‌های رشد اقتصادی جهان نیز سایه انداخته است. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی خود از رشد اقتصاد جهانی در سال جاری را کاهش داده و اعلام کرده که این نرخ به ۲.۸ درصد خواهد رسید؛ کاهشی که به طور مستقیم تحت تاثیر اعمال تعرفه‌های گمرکی و اقدامات تلافی‌جویانه اقتصادی قرار دارد.

سلطه دلار در مرکز مباحثات بریکس

از دیگر موضوعات مهم مطرح در نشست ریودوژانیرو، بحث درباره کاهش وابستگی به دلار آمریکا در مبادلات تجاری میان اعضای گروه بریکس است. این مسئله پیش‌تر در نشست قبلی بریکس در اکتبر گذشته در کازان روسیه نیز مورد بررسی قرار گرفته بود.دونالد ترامپ تهدید کرده است که در صورت تلاش کشورها برای تضعیف سلطه دلار، تعرفه‌هایی به میزان ۱۰۰ درصد علیه آنها اعمال خواهد کرد؛ تهدیدی که نگرانی‌ها درباره آینده مناسبات ارزی بین‌المللی را افزایش داده است.در این میان، برزیل به عنوان یکی از کشورهایی که کمتر تحت تاثیر تعرفه‌های جدید آمریکا قرار گرفته، در موضعی نسبتاً میانه قرار دارد. روبرتو گولارت منیزس، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه برازیلیا، معتقد است دولت لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا احتمالا با در پیش گرفتن سیاست «احتیاط» تلاش می‌کند از دوقطبی شدن میان چین و آمریکا اجتناب کند.

برنامه نشست و پیوستن کشورهای همکارریاست این نشست برعهده وزیر خارجه برزیل، ماورو ویرا است. وزیران خارجه روسیه، سرگئی لاوروف، و چین، وانگ یی، نیز در این نشست حضور دارند. نشست از ساعت ۱۱ به وقت محلی (۱۴:۰۰ به وقت جهانی) آغاز شده و انتظار می‌رود بیانیه نهایی آن در بعدازظهر صادر شود.در روز سه‌شنبه، ۹ کشور همکار گروه بریکس نیز به مذاکرات خواهند پیوست تا در مباحث مرتبط با همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سیاسی مشارکت کنند.

تغییرات اقلیمی و بحران اوکراین بر میز مذاکرات

تغییرات آب و هوایی نیز یکی از محورهای اصلی مذاکرات وزرای بریکس خواهد بود. این مباحث در حالی مطرح می‌شود که تنها چند ماه تا برگزاری کنفرانس جهانی تغییرات آب و هوایی (COP-30) در شهر بیلم واقع در منطقه آمازون برزیل باقی مانده است.ماوریسیو لریو تاکید کرده که مسئله تامین مالی گذار انرژی در کشورهای در حال توسعه، اولویتی مهم برای بریکس به شمار می‌رود. وی یادآور شد که کشورهای ثروتمند موظفند هزینه‌های این گذار را تامین کنند.این در حالی است که ایالات متحده آمریکا روز جمعه اعلام کرد دفتر دیپلماسی اقلیمی وزارت خارجه خود را تعطیل خواهد کرد؛ اقدامی که تنها سه ماه پس از اعلام تصمیم واشنگتن برای خروج دوباره از توافق اقلیمی پاریس صورت می‌گیرد. آمریکا در حال حاضر بزرگترین آلاینده کربنی جهان به شمار می‌آید.موضع بریکس درباره جنگ اوکرایندر کنار موضوعات اقتصادی و زیست‌محیطی، موضع گروه بریکس در قبال جنگ اوکراین نیز با دقت از سوی ناظران دنبال می‌شود. این در حالی است که دولت ترامپ در تلاش برای پیشبرد توافق صلحی است که برخی تحلیلگران معتقدند بیشتر به نفع روسیه خواهد بود.