به گزارش دیوانگاه ،به نقل ازمرصادنیوز، این روزها از کوچه و خیابان‌های شهر که عبور می کنیم ساختمان‌های قد و نیم قد، با کوچه‌های پهن و باریک و نامتوازن روبرو می شویم. در یک خیابان برجی سر به فلک کشیده و در خیابان دیگر خانه‌های تازه‌ساز و ناهمگون با نماهای سنگی و سیمانی که هرکس بنا به وسعش آنرا بازسازی کرده است.
دیدن چنین مناظری این ضرب‌المثل را در ذهن تداعی می‌کند: "خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج". بماند که برخی از پروژهای شهری هم غوز بالاقوز هستند و وصله ناجور شهر شده‌اند!
یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در سبک زندگی، نوع معماری، مهندسی منزل و محل سکونت است. بخش عمده‌ای از عمر انسان در منزل سپری می‌شود؛ به‌خصوص دوران کودکی که هر نقش و نگاری در اطراف و محیط زندگی بر صفحه ذهن و روح انسان حکاکی می‌شود.
نظام مهندسی در طراحی ساختمان بیشتر به ایمنی‌سازه توجه دارد تا بعد زیبایی‌شناسی و روانشناختی
پوریا زندی در گفتگو با خبرنگارمرصادنیوز، در خصوص تغییر سبک معماری سنتی اظهار داشت: متاسفانه در طراحی های امروزی سازندگان بیشتر توجه به صرفه اقتصادی دارند و کمتر بر کیفیت طراحی فضاها توجه می کنند.
این مهندس ناظر و کارشناس ارشد معماری افزود: سازندگان منازل تنها به کمیت و حداقل ها توجه دارند بعلاوه محدودیت در طراحی بعلت قوانین آیین نامه نظام مهندسی که بیشتر بر اساس طراحی سازه و فضای پارکینگ خودرو که طراحی طبقات بر اساس آنها شکل می گیرد لذا کمتر به بعد روانشناسی آن توجه می شود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: چون سبک زندگی مردم از دوران بعد از قاجار به سمت مدرنیته سوق پیدا کرد و اتومبیل به زندگی شهری وارد شد و معابر گسترش پیدا کرد و بر معماری و فضای داخلی منازل تاثیر گذاشت.
زندی با اشاره به اینکه نظام مهندسی در طراحی ساختمان بیشتر محدودیتها را بر اساس طراحی سازه و ایمن در نظر می گیرد، گفت: لذا کمتر به مسائلی مثل زیبایی شناسی و روانشناختی می پردازند و قوانینی در این زمینه مدون و ملزم به اجرا نشده است.
این دانش آموخته معماری با اشاره به اینکه می توان با توجه به توانایی و مهارت طراح با استفاده از مصالح امروزی تلفیقی از معماری مدرن و سنتی در ساخت و سازها داشته باشیم، گفت: با مصالح امروزی هم سبک معماری اسلامی و سنتی را با طراحی می توان احیا کرد و نمونه آن برج آزادی ( شهیاد ) تهران که تلفیقی از سبک معماری اسلامی و مدرن با مصالح جدید است و یا بطور مثال طراحی سر در دانشگاه تهران.
زندی خاطر نشان کرد: مولفه های تاثیر گذار بر طراحی منازل امروزی بیشتر بعد اقتصادی آن را مد نظر گرفته و از بیهودگی فضاهای داخلی و تقسیم فضایی های حداقلی که بر کیفیت فضاها تاثیر گذار است، پرهیز می کند.
با ورود خودرو به زندگی شهری معماری غربی گسترش پیدا کرد
وی گفت: بعلت ورود خودرو به زندگی شهری و به تبع آن عوض شدن سبک زندگی مردم از سنتی به مدرن و همچنین افزایش جمعیت شهری و کمبود زمین مسکونی سبب شد که معماری غربی یا مدرن گسترش پیدا کند.
این کارشناس ارشد معماری گفت: محدودیتهای زیادی در مسیر طراحی بر اساس معیارهای سنتی و اسلامی وجود دارد مانند کمبود زمین و عدم امکان گسترش شهرها چون معماری سنتی بر اساس کیفیت فضاها و رعایت اشرافیت و فضاهای خصوصی حریم خصوصی که در زندگی آپارتمانی کمتر امکان پذیر است..
وی گفت: در مباحث ۲۲ گانه نظام مهندسی طراحی سازه و مسائل ایمنی و تامین پارکینگ خودرو در اولویت قرار دارد و این مسئله معماران و طراحان را در محدودیت قرار میدهد و باعث شده اکثر طراحی ها مشابه یکدیگر باشند.
در خانه‌های آپارتمانی احساس کودکانه سرکوب می شود
فرشته ایزدی در گفتگو بامرصادنیوزاظهار داشت: امروزه اکثر روان‌شناسان تأکید دارند که نوع معماری منزل تأثیر بسزایی بر روحیات و رفتار انسان‌ها دارد.
این کارشناس ارشد علوم اجتماعی افزود: در ساختار سنتی منازل، فضای پهناور، حیاط بزرگ و نوع زندگی در این خانه ها به کودکان فرصت بیشتری می داد تا حس کودکانه خود را ارضا کنند و از این راه بتوانند با اجتماع ارتباط بهتری برقرار کنند و خود را آماده پذیرش نقشهای مشارکتی در جامعه سازند.
وی گفت: در خانه های آپارتمانی، فرزندان و کودکان در محیطی بسته، مجبورند برای رعایت کردن حال همسایگان، خود را با فضای موجود سازگار کنند و مدام سکوت کنند و با سرکوب کردن احساس کودکانه، فشار روانی زیادی را تحمل کنند.
ایزدی با اشاره به حدیثی از رسول اکرم (ص) که فرمود: «مسلمان، برادر مسلمان است؛ وقتی با او برخورد می کند، سلامش می گوید و او سلام را به وجهی بهتر بر وی برمی گرداند و از کمک به او دریغ نشود"، گفت: زندگی آپارتمان نشینی، از صفا، صمیمیت، عفت، نجابت، آرامش و اطمینانی که در زندگی سنتی موج می زد، کاسته است و سبب رو آوردن افراد به گوشه نشینی، تجمل گرایی و بیگانگی همسایگان از یکدیگر شده است. جای محبت در خانه های قدیمی را چشم و هم چشمی در خانه های جدید پر کرده است.
آفت مهمان‌گریزی یکی از ویژگی‌های آپارتمان‌نشینی است
وی با اشاره به اینکه آفت مهمان گریزی از دیگر ویژگی های این نوع سبک جدید زندگی است، خاطر نشان کرد: در حالیکه در دین اسلام تاکید زیادی بر صله ارحام و احترام همسایه شده است تا جای پیغمبر اکرم می فرمایند: دو کس را خداوند روز قیامت به نظر رحمت نمی نگرد؛ آن که با خویشان قطع رابطه کند و آن فردی که با همسایگان بدی نماید.»
این کارشناس ارشد علوم اجتماعی در ادامه گفت: متاسفانه این نوع زندگی آپارتمان نشینی حاصل تجمل گرایی، فخرفروشی و خودنمایی است و سبب می شود افراد، کمتر به دیدار یکدیگر بروند و از هم خبر بگیرند؛ برخلاف زندگی قدیم که بی آلایشی، سادگی و صمیمیت، آنها را به یکدیگر نزدیک کرده بود.
وی گفت: همه این مسائل فوق، در تربیت نسل جدید تأثیر بسزایی گذاشته و نوع اخلاق و رفتار آنها را با نسلهای گذشته، که در آن ساختار سنتی حاکم بود، متفاوت کرده است.
در محلات قدیمی گذشته انسجام بین مردم بیشتر بود
رویا فرامرزی در گفتگو بامرصادنیوزاظهار داشت: غارها کهن ترین مامن به عنوان مسکن انسان بودند برای حفظ و حراست از سرما و گرما و حیوانات که بعدها مسکن علاوه بر حفظ و حراست انسان از گرما و سرما با توجه به ویژگی های دیگری مانند استحکام، امنیت، زیبایی و... نیز اهمیت پیدا کرد؛ بنابراین شکل و شیوه ساخت آن براساس نیازهای جدید تغییر یافت تا پاسخ گوی نیازهای اجتماعی و اقتصادی هم باشد.
این کارشناس ارشد جامعه شناسی گفت: در تاریخ گذشته ما، معماری و اخلاق دو مقوله در هم تنیده بود؛ در گذشته با توجه به کاهش جمعیت و وسعت زمین، در طراحی منازل به بعد فرهنگی هم توجه می شد، محله‌ها به گونه‌ای بود که انسجام بین مردم را بیشتر می‌کرد و مردم نیز به محله‌های خود تعلق خاطر داشتند، اما امروز همه خانه‌ها شبیه به هم شده است. ما مثل همان انسان غارنشین تنها درپی ساختن سرپناه هستیم؛ سرپناهی برای خود تا دمی از گزند باد و باران و گرما و سرما سارقان در امان باشیم احساس صاحب خانه و محله بودن اکنون بی‌معنی شده است دیگر کسی دل‌بسته‌اش نیست.
وی گفت: بسیاری از معماران ما روی پروژه‌های مسکونی، و نه خانه، کار می‌کنند و آنچه می‌سازند از روح آرامش و آسایش خالی است در حالی که خانه، معنا و مفهوم خود را دارد و در درجه نخست، باید آرامشگر روح باشد. به عبارت دیگر، یک بخش از پرخاشگری، ناآرامی و اضطراب مردم ما به مشکلات اقتصادی و شرایط اجتماعی برمی گردد و بخشی از آن، تحت تاثیر معماری ماست و خانه هایی که در آن زندگی می کنیم.
طراحی شهری در کشور، جدی گرفته نشده/ معماری، هنری فراموش شده است
فرامرزی با اشاره به تغییر سبک زندگی مردم و تاثیر آن بر معماری منازل خاطرنشان کرد: به نظر من با پدیده مغفول ماندن منظر و هویت شهری مواجه شده ایم، طراحی شهری در کشور، جدی گرفته نشده که این امر آینده روشنی برای شهرها نیست و مهندسان معمار باید این موضوع را به عنوان یک مطالبه تخصصی دنبال کنند.
وی گفت: معماری، هنری فراموش شده است هر چند که برخی از شهرها به معماری توجه دارند و آن را زنده نگه داشتند؛ اما معماری در اکثر شهرهای کشور فراموش شده است.
این کارشناس ارشد جامعه شناسی بیان داشت: در گذشته معماری، هنر به شمار می‌رفت ولی متأسفانه امروز هنر از معماری خارج شده است. ما می‌توانیم، سیما و منظر شهری و همچنین معماری خوب و مطلوب را در شهرها ایجاد کنیم و این امر تحقق نخواهد یافت جز اینکه هنر را به معماری بازگردانیم.
به گزارشمرصاد، توجه نداشتن به روحیه ایرانی و اسلامی مردمان کشور و تقلید کورکورانه از فرهنگ غرب، ما را به سویی کشانده که مانند غربیان در ساخت خانه ها، تنها به فیزیک خانه، معماری و دکوراسیون آن توجه کنیم، در صورتی که ما خانه را دارای روح و جان می دانیم و برای خانه و خانواده، جایگاه والایی قائل هستیم.
خلاصه آنکه حال معماری این روزهای شهرها خوب نیست لذا مجلس برای بازیابی هویت معماری و شهرسازی ایرانی ـ اسلامی تدبیری بیاندیشد.