تشکیل کامل‌ترین نظام آموزشی و شبکه مردمی قرآنی تا سال ۱۴۰۴

خبرگزاری فارس_ مهدی احمدی:سازمان دارالقرآن‌الکریم به عنوان یکی از قدیمی‌ترین دستگاه‌های قرآنی کشور فعالیت‌های متنوعی را در موضوعات مختلف قرآن کریم اجرا می‌کند که سال 1391 با افزوده شدن برنامه‌های مربوط به بودجه نیم‌ درصدی فعالیت‌های قرآنی، برنامه‌های این نهاد قرآنی مانند سایر دستگاه‌ها افزایش یافت از این رو گفت‌وگویی با «مهدی قره‌شیخلو» رئیس این سازمان ترتیب دادیم و درباره فعالیت‌های سازمان با وی به گفت‌وگو پرداختیم که بخش دوم این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم.

قره‌شیخلو دربخش اولگفت‌وگو برنامه‌های سازمان را در سال 1391 به دو بخش برنامه‌های جاری و برنامه‌های مربوط به بودجه نیم درصدی فعالیت‌های قرآنی تقسیم کرد که فعالیت‌های مربوط به بودجه نیم درصدی در بخش اول و فعالیت‌های جاری سازمان در بخش دوم گفت‌وگو بیان شد که در ادامه از نظر خوانندگان محترم اخبارخبرگزاری فارسمی‌گذرد.

فارس: شنیده می‌شود که اجرای برنامه‌های مربوط به حفظ قرآن کریم در سازمان دارالقرآن جایگاه خاصی ندارد و فقط تعدادی کتاب در این خصوص به چاپ رسیده است.

قره‌شیخلو:تا چند سال پیش سازمان خیلی جدی به امر حفظ نمی‌پرداخت، زیرا سایر دستگاه‌ها این کار را انجام می‌دادند، اما پس از سپردن آزمون اعطای مدرک به حفاظ به سازمان دارالقرآن، احساس کردیم که جامعه گرایش بیشتری به حفظ قرآن دارد، از این رو از حدود سه سال پیش آموزش حفظ را هم در کنار سایر آموزش‌ها گنجاندیم.

رونق آزمون حفظ نیازمند همکاری همه دستگاه‌ها است

فارس:دوره‌های آمادگی حفظ باید در راستای منتهی شدن مسیر به آزمون اعطای مدرک به حافظان قرآن کریم باشد و همه دستگاه‌ها، دوره‌های تربیت حافظ قرآن خود را با این آزمون هماهنگ کنند، شما به عنوان مجری آزمون حفظ آیا این درخواست را از سایر دستگاه‌ها داشته‌اید؟

قره‌شیخلو:بله، اقداماتی انجام شده، اما تحقق این موضوع نیازمند همکاری سایر دستگاه‌ها است، زیرا دستگاهی که برنامه‌ای برای حفظ دارد تلاش می‌کند همه کارها به علاوه آزمون را خودش برگزار کند این در حالی است که برای آزمون‌های خود مجوز هم دارند. از این رو، نمی‌توان همه دستگاه‌ها را برای هماهنگی با آزمون حفظ به راه آورد، ما نیز وقت و توان انجام چنین کاری را نداریم.

فارس:دبیرخانه آزمون در سازمان دارالقرآن مستقر است و شما طبق قانون وظیفه دارید به این آزمون رونق دهید.

قره‌شیخلو:ما تلاش کردیم که آزمون را رونق دهیم، اما همه چیز دست ما نیست و بخشی از آن نیازمند کمک دیگران است، بحث‌های زیادی با دستگاه‌ها شده اما همه تأکید دارند که خودشان کار کنند و خودشان هم مدرک بدهند.

به نظر من این مشکل به قانون‌گذار و مراجع بالادستی بازمی‌گردد زیرا آنها باید قانون را به گونه‌ای وضع کنند که کارها متمرکز و موازی‌کاری‌ها حذف شود. 

قاریان قرآن برای کسب مدرک باید مانند حافظان در طرح ارزیابی شرکت کنند

فارس:آیا شما به قاریانی که تربیت می‌کنید مدرک می‌دهید و یا از آنها می‌خواهید که در طرح ارزیابی شرکت کنند؟

قره‌شیخلو:ما به قاریان مدرک نمی‌دهیم، فقط گواهی پایان دوره می‌دهیم و آنها باید برای اخذ مدرک در طرح ارزیابی قاریان و مدرسان قرآن کریم شرکت کنند، این موضوع با حفظ تفاوتی ندارد، زیرا ما افرادی را که تربیت می‌کنیم باید برای آزمون طرح ارزیابی آماده شوند. 

در سال 1391، 75 هزار کتاب آموزشی به همراه 65 هزار جلد قرآن چاپ و توزیع شد

چاپ کتاب‌های آموزشی از دیگر برنامه‌های جاری سازمان است که طی آن 75 هزار کتاب به همراه 65 هزار جلد قرآن هم در سراسر کشور چاپ و توزیع شد.

سه برنامه با موضوع فضای مجازی از دیگر برنامه‌های ما در سال 1391 بود که بازی‌نامه‌نویسی رایانه‌ای یکی از این برنامه‌ها است و طی آن حدود 50 اثر به دست ما رسید که این برنامه باب جدیدی را در حوزه قرآن گشود.

بحث استانداردسازی وبلاگ‌های قرآنی یکی دیگر از برنامه‌های ما بود که ویژگی‌ها و استانداردهای آن طی همین روزها به شورای توسعه ارائه می‌شود، همچنین تنظیم پورتال برای مؤسسات قرآنی هم دیگر از برنامه‌های سازمان در حوزه فضای مجازی است که در حال آماده‌سازی است.

تکریم از چهره‌های قرآنی استان‌ها برای اولین بار توسط سازمان دارالقرآن اجرا شد 

تکریم چهره‌های قرآنی از دیگر برنامه‌های سازمان در سال 1391 بود که امسال برای اولین بار در سه استان اردبیل، خراسان رضوی و کرمان اجرا شد، همچنین برنامه کشوری طرح تکریم هم برای هفتمین بار در تهران توسط سازمان دارالقرآن اجرا شد.

محافل قرآنی و کرسی‌های تلاوت ثابت هم از دیگر برنامه‌های ما بود که ذیل برنامه‌های بودجه نیم درصدی برگزاری 15 کرسی تلاوت هفتگی به ما واگذار شد و در طول سال حدود 600 کرسی تلاوت ثابت برگزار کردیم.

کمک به مؤسسات قرآنی، یکی دیگر از برنامه‌های ما در سال 1391 بوده و طی آن مؤسسات در سه سطح درجه‌بندی و طبق این سطح‌بندی حمایت می‌شوند. مؤسسات قرآن باید با برنامه‌ریزی ایده‌های خود را اجرا و برای حل مشکلات تلاش کنند، ما نیز کمک می‌کنیم بخشی از مشکلات آنها حل شود، البته هدف اصلی ما کیفی‌سازی مؤسسات است تا آنها بتوانند مشکلات را خودشان حل کنند.

جشنواره محصولات قرآنی یکی دیگر از برنامه‌های ما بود که به خوبی انجام شد و باید سال بعد هم انجام شود.

فارس:شما یک اختلافی هم با اتحادیه مؤسسات قرآنی بر سر این جشنواره داشتید. موضوع چه بود؟

قره‌شیخلو:اختلافی نبود، فقط اجرای جشنواره به کندی پیش می‌رفت، از این رو بخش آخر جشنواره را خودمان اجرا کردیم.

در این جشنواره، محصولات خوبی ارائه شد، ایده این جشنواره زمانی به ذهن من خطور کرد که وقتی به استان‌ها می‌رفتم، محصولاتی به من می‌دادند. از این رو تصمیم گرفتم جشنواره‌ای برگزار شود که طی آن همه بتوانند محصولات خود را ارائه کنند.

صندوق حمایت از فعالیت‌های قرآنی تا اردیبهشت‌ماه 1392 راه‌اندازی می‌شود

راه‌اندازی صندوق حمایت از فعالیت‌های قرآنی کشور تنها برنامه‌ای است که هنوز اجرای آن شروع نشده است، زیرا بودجه صندوق طی چند مقطع به دست ما رسید و اکنون در حال مذاکره با مؤسسات مالی هستیم و فکر می‌کنم تا اردیبهشت 1392 این برنامه محقق شود.

چند برنامه آموزشی مانند راه‌اندازی جلسات قرائت و نخبه‌پروری داشتیم که همه اینها را به طرحی به نام مرکز تخصصی قرآن در استان تبدیل کردیم که حدود دوسوم استان‌ها در این موضوع به خوبی عمل کرده‌اند.

این مراکز در موضوعات مختلف مانند قرائت، حفظ و مفاهیم به صورت تخصصی به آموزش افراد پرداخته و استعدادهای ناب قرآنی را کشف می‌کنند.

فارس:تاکنون چه تعداد استعداد کشف کرده‌اید؟

قره‌شیخلو:اغلب شرکت‌کنندگان در این مراکز استعدادهای خوبی هستند، اما پرورش آنها نیازمند عواملی چون استاد خوب و بودجه است، پس باید اعتبار این طرح برای سال‌های آینده هم اختصاص داده شود، البته خود استان‌ها هم باید برای این مراکز اعتبار جمع‌آوری کنند و ما با همین نگاه این فعالیت‌ها را تجمیع کردیم تا استان‌ها از این برنامه حمایت کنند.

تلاش برای تولید محتوا در کنار اجرای برنامه‌ها

ما تلاش می‌کنیم در دل این برنامه‌ها محتوا هم تولید کنیم و امسال عناوین مختلف کتاب، بسته‌های آموزشی و نرم‌افزارهای قرآنی زیادی تولید شد و امیدواریم این کار ادامه پیدا کند، زیرا با وجود مشکلات مالی و مشخص نبودن مبلغ بودجه هنوز برنامه‌های سال را نبسته‌ایم و این یک آسیب است.

تشکیل کامل‌ترین نظام آموزش قرآن تا افق 1404

در سند راهبردی سازمان دارالقرآن سیاست‌های کلی در همه معاونت‌های ما تدوین شده است، به عنوان مثال در موضوع آموزش بر اساس سند راهبردی باید تا سال 1404 کامل‌ترین نظام جامع آموزش قرآن در کشور را داشته باشیم که این سیاست سه شاخه شده و در آن آمده که در آموزش حضوری، غیرحضوری و مجازی نظام جامعی وجود داشته باشد.

سیاست بعدی ما این است که متناسب با مخاطب، تولید محتوا صورت گیرد، زیرا برخی کتب آموزشی متناسب با گروه‌های سنی خاص نیستند و به همه گروه‌ها آموزش داده می‌شوند، از این رو، تلاش می‌کنیم از پیش‌دبستانی تا دانشگاه، بسته‌های آموزشی مختلفی را طراحی کنیم، همچنین تلاش می‌کنیم برای تمام دوره‌های آموزشی سازمان آموزش مجازی هم راه‌اندازی کنیم.

اجرای این برنامه‌ها نیازمند تقویت مؤسسات و مشارکت‌ها مانند «انجمن خیران قرآنی» است، به عنوان مثال؛ در سفری که من چندی پیش به یکی از روستاهای کرمان داشتم، اهالی روستا خودشان فضا و ساختمانی را تهیه کرده بودند و به من گفتند ما فضا را تأمین کرده‌ایم و شما بیایید کار قرآنی انجام دهید، از این رو، تلاش می‌کنیم طبق سند راهبردی بزرگ‌ترین شبکه مردمی قرآنی را تا سال 1404 ایجاد کنیم و همان‌گونه که بیان شد لازمه این موضوع توسعه مؤسسات، خانه‌های قرآن و مشارکت‌های مردمی است.

تغییرات مدیریتی در سازمان دارالقرآن با هدف تحقق سند راهبردی انجام شد

تغییراتی که در سازمان به وجود آمد هم در همین راستا بود، زیرا من احساس کردم اکنون پس از گذشت سه سال از مسئولیتم در سازمان نیاز است یک خانه‌تکانی در سازمان انجام شود. از این رو، آقایان «یوسف افراش» به عنوان معاون ارتباطات و فناوری اطلاعات، «مهدی بحرالعلوم» معاون آموزش و «داود تک‌فلاح» به عنوان مدیر طرح و برنامه منصوب شدند.

در مجموع سال 1391 سال پرحجم و پرکاری بود و تلاش کردیم برنامه‌ها به خصوص برنامه‌های مربوط به بودجه نیم درصدی به درستی اجرا شود.

به نظر من بهتر است یک آب باریکه همواره برای اجرای فعالیت‌های قرآنی وجود داشته باشد و این موضوعی است که من همواره گفته‌ام.

فارس:بانک اطلاعات فعالیت‌های قرآنی یکی دیگر از برنامه‌های شما بود، این طرح به کجا رسیده است؟

قره‌شیخلو:دو فاز از این طرح انجام شده، یکی مربوط به معاونت ارتباطات بود که اول سال محقق و نرم‌افزار آن طراحی شد و در حال اجرا است، به عنوان مثال صدور مجوز برای مؤسسات به صورت کامل از طریق این بانک انجام می‌شود، فاز دوم مربوط به معاونت آموزش است که حدود 2 ماه پیش نرم‌افزار آن طراحی شده و اگر اجرایی شود کار ما را بسیار راحت می‌کند، زیرا دوره‌هایی که در استان‌ها شروع می‌شوند به صورت آنلاین اسامی نفرات و اساتید به دست ما می‌رسد و می‌توان به خوبی بر آن نظارت داشت، فاز سوم مربوط به معاونت نظارت بر چاپ و نشر است که هنوز قرارداد طراحی نرم‌افزار منعقد نشده است.

اعزام هیئت‌های ارزیابی به استان‌ها برای نظارت بهتر بر اجرای برنامه‌ها

فارس:آفتی که کارهای مجازی دارد این است که نظارت و ارزیابی را دچار مشکل می‌کند، به عنوان مثال؛ در استانی کلاس قرائت برگزار می‌شود، شما از کجا می‌فهمید که تعداد شرکت‌کنندگان صحیح و آمار واقعی است؟

قره‌شیخلو:یکی از کارهای ما در سازمان اعزام هیئت‌های ارزیابی به استان‌ها است که حداقل سالانه دو بار به استان‌ها بروند، خود من هم به همه استان‌ها سرکشی می‌کنم، همچنین برخی از برنامه‌ها را از طریق افراد مورد وثوق‌مان در استان‌ها پیگیری می‌کنیم، به عنوان مثال؛ برای تحقق برنامه‌های مربوط به بودجه نیم درصدی 50 گروه نظارتی به استان‌‌ها اعزام کردیم.